Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko – Własnościowa w Działdowie należy do największych Spółdzielni funkcjonujących na terenie powiatu działdowskiego. Historia Spółdzielni sięga roku 1934, kiedy to Sąd Rejonowy w Grudziądzu zarejestrował podmiot o nazwie Urzędnicze Stowarzyszenie Mieszkaniowe Spółdzielnia w Działdowie. Od początku swojego istnienia Spółdzielnia, aż czterokrotnie zmieniała nazwę. Pierwsza zmiana nastąpiła w październiku 1959 roku. Spółdzielnia przyjęła wówczas nazwę Spółdzielnia Mieszkaniowa “Przyszłość” w Działdowie. Ostatnie przekształcenie datuje się na październik 1980 roku. Od tego momentu Spółdzielnia jest znana jako Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko – Własnościowa w Działdowie.

Początki Spółdzielni były skromne. W jej zasobach znajdował się tylko jeden budynek wielorodzinny przy ul. Lidzbarskiej oraz 5 hektarów przyległego gruntu z przeznaczeniem pod budownictwo.

Wybuch drugiej wojny światowej na siedem lat przerwał działalność Spółdzielni. W początkowym okresie Spółdzielnia dysponowała starymi zasobami, a od 1959 roku ruszyła budowa nowych budynków. Pierwszym z nich był budynek przy ulicy Skłodowskiej 2, który oddano do użytku w styczniu 1961 roku. Następna inwestycja to budowa bloków przy ulicy Łąkowej. Jako pierwszy powstał blok z numerem 6. Budowę ostatniego – czwartego bloku – zakończono w roku 1968. Tego samego roku rozpoczęto budowę dwóch kolejnych przy ulicy Nidzickiej. Realizacja inwestycji trwała 3 lata. Do nowo powstałych budynków wprowadziło się 90 rodzin. Po wybudowaniu bloków przy ulicy Nidzickiej nastąpiła 5-letnia przerwa w budowie, z uwagi na fakt, iż ówczesny wykonawca inwestycji – Iławskie Przedsiębiorstwo Budowlane przystąpiło do budowy szpitala w Działdowie. W roku 1975 Spółdzielnia wznowiła realizację kolejnych inwestycji.

Ciekawostką jest fakt, że przez 14 lat Spółdzielnia prowadziła również inwestycje poza Działdowem. Niewątpliwie głównym motorem napędowym inwestycji, zrealizowanych przez Spółdzielnie na przestrzeni lat, były korzystne warunki finansowania. Lata 1976 – 1990 to najbardziej intensywny okres rozwoju Spółdzielni, w którym oddano do użytku około 1800 mieszkań na osiedlu Nidzicka Wschód i Leśna, a także zakończono budowę osiedla Nidzicka Zachód. Obecnie w zasobach Spółdzielni znajduje się 46 budynków mieszkalnych, w których znajduje się 2012 lokali i 223 garaże murowane. Ponadto Spółdzielnia zarządza jedną 35 lokalową Wspólnotą Mieszkaniową przy ulicy Rydygiera 11.

Na początku lat dziewięćdziesiątych nastąpiło, pogorszenie warunków kredytowania budownictwa mieszkaniowego, czego konsekwencją była mniejsza ilość oddanych mieszkań. Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko – Własnościowa w Działdowie posiada sprawny system zarządzania i administrowania. Najwyższą władzą Spółdzielni jest Walne Zgromadzenie Członków. Funkcję kontrolną sprawuje 9-osobowa Rada Nadzorcza. Pracami Spółdzielni kieruje 2-osobowy Zarząd w składzie -prezes i z-ca prezesa.

Wszystkie realizowane przez Spółdzielnię zadania są ważne i potrzebne. Przeprowadzone w ostatnich latach inwestycje znacząco wpłynęły na wizerunek Spółdzielni, przyczyniając się do poprawy komfortu życia mieszkańców poprzez wybudowanie kilkuset miejsc parkingowych, dojazdów do budynków oraz kilku bezpiecznych i dobrze wyposażonych placów zabaw. Spółdzielnia dba również o estetykę osiedli: powstają klomby, skwery zieleni, ustawiane są nowe ławki, nasadzane drzewa i krzewy.

Jednym z priorytetowych działań Spółdzielni jest dążenie do jak największej optymalizacji kosztów ponoszonych przez mieszkańców. W związku z tym Spółdzielnia prowadzi szeroko zakrojone działania energooszczędne polegające na modernizacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody, monitorowania zużycia energii oraz docieplenie budynków.

W roku 2013 Spółdzielnia przeprowadziła termomodernizację 4 budynków objętych projektem “Poprawa warunków technicznych oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków przy ulicy Norwida 15, 17, 19, 21 znajdujących się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko – Własnościowej w Działdowie”. Projekt uzyskał dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007 – 2013 i jest pierwszą inwestycją w historii Spółdzielni, która otrzymała dofinansowanie środkami europejskimi.

Również w roku 2013 miało miejsce historyczne wydarzenie, polegające na zakończeniu budowy jej nowej siedziby. Nowy obiekt administracyjny i warsztatowy zapewnia odpowiednie warunki do pracy oraz profesjonalną obsługę mieszkańców Spółdzielni. Jest wizytówką Spółdzielni oraz dowodem dużego zaangażowania członków Spółdzielni i jej władz statutowych w rozwój i poprawę funkcjonowania Spółdzielni. W znacznym stopniu podniósł wartość całego majątku Spółdzielni. W wyniku podejmowanych inicjatyw i przedsięwzięć coraz częściej Spółdzielnia jest postrzegania jako instytucja nowoczesna, atrakcyjna, nie tylko pod względem zarządzania, inwestowania, ale i potencjalnego zamieszkania. W planach jest budowa kolejnych budynków mieszkalnych przy ulicy Rydygiera.

We wrześniu 2014 roku Spółdzielnia obchodziła jubileusz 80 – lecia swojej działalności.

(Rocznik działdowski. Wydanie jubileuszowe z okazji 670 – leci nadania praw miejskich; 2014)